بررسی ابعاد حقوقی دولت های خودخوانده از منظر حقوق بین الملل

«دولت-کشور خودخوانده» موجودی جدید و نو در عرصه بین¬المللی است که احتمالاً بتوان آن را حاصل تحولات صورت گرفته در برخی مفاهیم اساسی حقوق بین¬الملل دانست. این موجود تازه متولد شده که در صحنه بین¬المللی به اشکال و صور گوناگون عرض اندام می¬نماید به عنوان مسئله مبتلا به دوران ما نیازمند بررسی عمیق و اصولی از جوانب گوناگون است. با ظهور این موجودیت جدید¬التأسیس در عرصه بین¬المللی، مسائل عدیده¬ای چه به لحاظ نظری و چه به لحاظ عملی در روابط بین¬الملل مطرح گردیده به گونه¬ای که می¬توان گفت با پیدایش این موجودیت و نبود اتفاق نظر در خصوص ماهیت و جایگاه آن در موازین پذیرفته شده بین¬المللی تا حدود زیادی صلح و امنیت بین¬المللی تحت¬الشعاع قرار گرفته است. اعضای جامعه بین-المللی اعم از دولت-کشورها، نهادها و سازمانهای بین¬المللی تأثیرگذار، هر کدام به نوعی سعی در مشروع و یا نامشروع جلوه دادن آن بر مبنای اساسی¬ترین اصول پذیرفته¬ شده بین¬المللی دارند. در همین راستا پژوهش حاضر، با درک ضرورت تحقیق و تفحص در خصوص این موجودیت نوظهور، با روش توصیفی-تحلیلی ضمن یادآوری و ارزیابی مبانی فلسفی دولت-کشور و چگونگی تبلور این مبانی در موازین حقوق بین¬الملل عمومی، به تبیین ماهیت دولت-کشور خودخوانده و شاخصه¬ها و ویژگی¬های آن و نمایاندن ابعاد مختلف حقوقی¬اش از نظر برخورداری از معیارها و شرایط دولت¬بودگی از یک سو و تأثیر شناسایی بین¬المللی دیگر اعضای جامعه بین¬المللی در تحکیم جایگاه آن در عرصه بین¬الملل از سوی دیگر و همچنین نقش دولت-کشور اصلی و مادر در شکل¬گیری و تحقق آن پرداخته است. به نظر می¬رسد که دولت-کشورهای خودخوانده از جایگاه لازم در مبانی فلسفی دولت-کشور و قواعد و مقررات بین¬المللی برخوردار نیستند و دولت-کشورها و نهادهایی که تا کنون این موجودیت¬ها را مورد شناسایی قرار داده¬اند شناسایی آنها از نوع تأسیسی و تا حدود زیادی بر مبنای رویکرد منفعت طلبانه بوده است. در واقع این گروه از دولت-کشورها و نهادهای بین¬المللی با شناسایی تأسیسی دولت-کشورهای خودخوانده سعی در مشروع جلوه دادن این موجودیت¬ها با اغماض و چشم پوشی از برخی معیارهای دولت¬بودگی در آنها پرداخته¬اند. امری که می¬تواند برای دولت-کشورها به ویژه دولت-کشورهای متشکل از قومیت¬های گوناگون مخاطرات بسیاری به دنبال داشته باشد.